9 Soru ileYurtdışına Taşınmalı mıyım?

Son 5 yılda yurt dışına çıkan ne çok insan duymaya başladık değil mi? Hele ki yazılım çevresindeyseniz, bir ara mesai arkadaşlarınızın yarısının bir şekilde yurt dışına yerleştiğine yakından şahitlik etmişsinizdir. Haliyle herkes kendisi ile bir muhakemeye giriyor. Kalanların aklına onlarca soru geliyor. Burada kalarak geleceğim için iyi mi yapıyorum? Kariyer için en doğrusu nedir? Hele bir aileniz varsa işler daha da çetrefilleşiyor. Ben iş bulsam eşim ne yapar? Çocuklar adapte olur mu? Onların geleceği için hangisi doğrusu? Karar vermenin insanoğlunun çok kolay yapabildiği bir şey olmadığını düşünürsek, bu kadar önemli bir kararı vermede zorlanmanızın çok normal olduğu unutmamak gerekir.

Yurtdışına çıkmak için nedenleriniz neler?

Hayatı bu kadar kökten etkileyen bir değişiklik için çok güçlü nedenleriniz olmalı. İçinde bulunduğunuz ülkenin koşulları elbette kararınızı etkiler ama doğru kararı vermenizi sağlayacak olan sizin içinde bulunduğunuz koşullar olmalı değil mi? İçinde bulunduğumuz topluma odaklanmadan önce, içinde bulunduğumuz kendimize dönüp bakmak lazım. Güçlü nedenleri bulmak için de hayatınızı ve beklentilerinizi objektif bir şekilde değerlendirmeniz lazım.

Bana gelen danışanların bir çoğunun yurt dışına çıkma düşüncesi var. Nedenlerini sorduğumda çok fazla altını dolduramayanlar oluyor. Birlikte mevcut durumu değerlendirme ile işe başlıyoruz. İşe siz de tam bu noktadan başlayabilirsiniz. Bazı soruları sormak iyi olabilir!

1. Yaşadığınız ülkede sizi olumsuz etkileyen neler var? Bu soru sorulduğu zaman herkesin dünya kadar verecek cevabı olduğuna eminim. Yaşadığınız ülkenin koşulları elbette sizi derinden etkiler. Fakat burada unutulmaması gerek bir nokta var: Her ülkenin kendi olumsuz koşulları mevcut. Gideceğiniz hiç bir ülkede işler güllük gülistanlık değildir. Ülkelerin yaşadığı sorunlar birbirinden çok farklı gibi dursa da globalleşen bu dünyada benzer sorunlar yaşanıyor. Yağmurdan kaçarken doluya tutulmamak lazım. Eğer ülke değiştirmekteki temel motivasyonunuz ülkenin sorunlarıysa, kısa bir süre sonra gittiğiniz ülkenin de sorunları sizi etkileyebilir. Kısacası gitme motivasyonu ülke koşulları olmamalıdır. Bu madde olsa olsa nedenlerden sadece biri olabilir.

2. Ekonomik olarak ne durumdasınız? Bilgi birikiminizi ve yeteneklerinizi göz önünde bulundurduğunuz da kazandığınız para yaşadığınız ülke koşullarına göre sizi tatmin ediyor mu? Türkiye’de yaşayan mesleğe beraber başladığım çok yakın bir arkadaşım var. Bundan 3–4 sene önce yurt dışına çıksam mı diye düşünüyordu. Maaşından ve ekonomik olarak yaşanılan sıkıntılardan dem vuruyordu. Yakın bir zamanda yeniden konuştuk. Yurt dışına çıkma gibi bir planı artık olmadığını söyledi. Maaşının dövize endeksli olması, sahip olduğu yan haklar, yakın bir zamanda ev almış olması gibi sebepler neticesinde kurduğu düzeni bozacak kadar önemli bir nedeni olmadığı için yurt dışı defterini tamamen kapatmış görünüyordu. Yurt dışında da yaşamın ekonomik açıdan çok kolay olmadığını söyleyebilirim. Türkiye’de duyduğumuz şikayetlerin bir çoğu Avrupada da uzun yıllardır mevcut. Ev bulma, ev kiraları, restoran fiyatları vs. Ama öte yandan ev, araba sahibi olmak nispeten daha kolay. Bu konuyu da değerlendirirken sahip olduklarınıza ve olmak istediklerinize odaklanın ve objektif bir değerlendirme yapın.

3. Ekonomik olarak daha iyiye gideceğinize emin misiniz? Dünyanın her yerinde maaşlı çalışan olarak yaşamak üç aşağı beş yukarı aynı sonuçları doğuruyor. Ama bir fikrim var diyorsanız, Avrupa hatta Amerika marketinde bambaşka işler yapabilirsiniz. Yani kendi işimi yapacağım ve sağlam bir iş planım var derseniz çok sağlam bir gitme fikriniz var demektir. Bu durumda gitmek bir çoklarınkine göre daha anlamlı olur.

4. Ya kültürel anlamdaki değişiklikler? Doğduğunuz toprakların kültürü sizi siz yapan şeylerin başında gelir. Eğer farklı kültürlere çok açık değilseniz ve taşındığınız kültüre ayak uyduramazsanız sanıyorum taşınmadan en olumsuz etkilenen grup olursunuz. Konuşmada herkes farklı kültürlere açık olduğunu dile getiriyor ama pratikte çok kültürlü bir ortamda yaşamak sanıldığı gibi olmayabiliyor. Ama aksine diğer kültürlere merakınız varsa; başka inançlara, hayatlara, dillere merak duyuyorsanız bu da gitmek için güzel sebeplerden biridir.

5. Yeni bir ülkenin sistemine entegre olabilecek misiniz? Yukarıdaki maddede yeni kültürlere açık olup olmadığınızı masaya yatırdık. Açıkçası bazen buna çok açık olmasanız da başka ülkelerde yaşayabilirsiniz. Buradaki temel nokta sisteme entegrasyon sağlayabilecek misiniz? Kanundan hukuka, trafik kurallarından eğitim sistemine bir çok açıdan öğrenilmesi gereken bir sistem var. Belirli bir yaştan sonra alışması çok daha zorlaşıyor. Bazen sizin alışmanız da yeterli olmuyor. Eşinizin, çocuklarınızın da alışması gerekiyor ki entegrasyon tamamlansın. Bunun için özel bir çaba sarfetmelisiniz, kendiliğinden gelişmesi en zor maddelerden biridir.

6. Aileniz ve arkadaşlarınız ile olan ilişkiniz nasıl? Mevcut hayatınızda aile ve arkadaş bağlarınız çok güçlüyse onları kaybetmekte zorlanabilirsiniz. Yeni bir yere göç ettiğiniz zaman bütün bu bağlar ne kadar güçlü olursa olsun bir süre sonra doğası gereği zayıflamaya başlayacak ve bazı ilişkiler zamanla kaybolacaktır. Yeni bağlar kurmak yukarıdaki kültür ve sistem entegrasyonun bir parçası olsa da o kadar kolay olmadığı aşikardır. Zaten o bağlar kurulamadıkça hep bir eskiye özlem olacaktır. Bu da aslında uzun vadede insanı üzen ve hırpalayan bir durum.

7. Yalnızlıkla başa çıkabilir misiniz? Ailenizi, dostlarınızı, sevdiklerinizi geride bırakıp yeni bir hayat kurmaya geliyorsunuz. Elbette entegrasyonu sağlayana kadar bir süre hatta bazen uzun bir süre yalnızlık hissini yaşayacaksanız. Ben çok sosyal biriyim hayatta bu hisle mücadele edemem derseniz, belki gitme fikrini yeniden masaya yatırmalısınız. Tam tersi de olabilir; ben çok sosyal biriyim ve her girdiğim ortama hızlıca kaynaşırım da diyebilirsiniz. O zaman işler sizin için çok daha kolay olabiliyor.

8. Ülke değişikliği kariyerinizi nasıl etkileyecek? Kariyer için ülke değişikliği de en anlamlı değişikliklerden biridir. Özellikle genç yaşta olanların bu maddeyi yeteri kadar irdelemesi gerekmektedir. Her ne kadar Türkiye’de yazılım ekosistemi gelişmekte olsa da Avrupa’da ve Amerika’da çok daha olgunlaşmış bir yazılım ekosistemi var. Kariyer hedefleriniz açık ise ve bu değişlik hedeflerinize ulaşmada size yardım edecekse harika bir gitme nedeniniz var. Ama sadece yurt dışına çıkmak için mevcut işinizden kötü şartları kabul etmek bir süre sonra sizi üzebilir.

9. Yabancı dil ile yaşamak size ürkütücü geliyor mu? Yabancı diliniz ne kadar ileri seviyede olursa olsun, yabancı bir dil ile yaşamak gibi bir gerçek var. Adı üzerinde ana dilinizi artık eskisi kadar kullanamıyorsunuz. Bazı şeyleri ana dilde yapmaya özlem duyabilirsiniz. Görece çok fazla Türk’ün yaşadığı Almaya’da bile bir çok kişiden Almanca’ya adaptasyon sağlayamadığı için kültürel entegrasyonu sağlayamadığını duyuyorum.

Yukarıdaki sorulara tatmin edici cevaplar alabilirseniz hayallerinizi ve planlarınızı buna göre şekillendirebilirsiniz. Eğer çıkan sonuç hala sizi tatmin edici bir kararlılıkta değilse o zaman biraz akışına bırakın. Yola ve getireceklerine teslim olun. Yolun sizi en doğru yere götüreceğinden hiç kuşkunuz olmasın.

Çıkan sonuçta gitmek istediğinize karar verdiyseniz isteklerinize ve hayallerinize uygun bir yol haritası çıkarmak ile işe başlamalısınız. Bu konuda desteğe ihtiyaç duyarsanız, bireysel koçluk hizmetimden faydalanabilirsiniz.

Bir sonraki yazıya kadar esen kalın 👋