Bitmeyen işler döngüsünden çıkmak

Projenin bitmeyen analizi, ödenmemiş faturalar, temizlenmeyi bekleyen koca bir ev, kirli çamaşırlar, okunacak kitaplar, alınacaklar, satılacaklar…. Sizi bekleyen onlarca iş var ama siz sanki askıda kalmış gibi sallanıyorsunuz. Öyle ki hayatınızın tanımını yap deseler ‘her yer her yerde’ güzel bir tanımlama olurdu. O kadar her yer her yerde ki, ne nerede ipin ucu çoktan kaçmış durumda. Bir çok yapılacak işin o kadar da zahmetli olmadığını biliyorsunuz ama bu kaybolmuşluk hissi bir girdap gibi sizi içine çekmiş. Artık ne hareket edebiliyorsunuz ne de huzurla hayata devam edebiliyorsunuz. Göğsünüzde oturan koca bir öküz ile hayata devam ediyorsunuz. Siz ve koca öküzünüz bir şekilde beraber yaşamaya da alışıyorsunuz. Sanki hayatın kontrolünü de bu öküze vermiş gibisiniz.

Bu öküzle beraber yaşamaya alışılıyor alışılmasına da, bu askıda sallanmışlık hissi dirlik vermiyor insana. Bazen bu huzursuzluk hissi, bazen de işlerin artık bir noktada birbirini kilitlemesinden dolayı bu gidişe bir dur demek isteyebilirsiniz. İstiyorum istemesine ama nereden başlayacağımı bilmiyorum diyorsanız, bugün şanslı gününüzdesiniz! Tebrikler doğru yerdesiniz.

İşe nereden başlamayız?

Artık kontrolü öküzden alma zamanı geldiyse, ilk yapılması gereken yazmak! Aklınıza gelen bütün işleri tek tek bir yere yazın. Daha sonra gözünüze kestirdiğiniz en kolay olandan yapmaya başlayın. Fatura ödemek nispeten kolay bir iştir. İşin başına oturun ve düşünmeden ilk yapılması gerekeni yapın ve göğsünüzü gere gere listenin o maddesinin üzerini çizin.

Buradaki ilk işi bitirmek kilit noktalardan biridir. Listenizi yapar yapmaz hiç düşünmeden, sorgulamadan hemen yapmak. O yüzden hemen yapılabilecek kolay bir işle başlıyoruz.

Bir kaç kolay iş bittikten sonra, keyfiniz yerine gelmeye başlayacaktır. Keyfiniz yerine gelecek çünkü nörolojik olarak, görevlerinizi tamamladığınızda beyin, ödül merkezini aktive eden dopamin salgılar. Bu kimyasal, kendinizi iyi hissetmenize ve motivasyonunuzu artırmanıza yardımcı olur. Bünyeye ilk dopamini almak bize harekete geçme motivasyonu verecektir.

Peki zor işler?

Zor işleri de ayrılabilecek en küçük parçalara bölmemiz lazım. Ayrılan her bir parça da yeni bir iş olarak ele alınmalı. Yine bitirilen her parça için salgılanacak dopamin bize devam etme motivasyonu verecektir. Fakat bu işi gözünüzde çok büyütmüş olabilirsiniz (bu yüzden zor işler kategorisinde ele alıyoruz) bu yüzden küçük parça da olsa başlamak istemeyebilirsiniz. Bu durumda 20 dakikanın kerametinden faydalanacağız. 20 dakika bir çok işi bitirmek için ideal bir zamandır. Aynı zamanda çok kısa bir süre olduğundan, kendinizi başlamak için ikna etmek kolay olur. Yani o zor işin ilk paçası için kendinizi şöyle ikna edebilirsiniz: ‘Sadece 20 dakikam var, işin ne kadarı biterse kar! Bitmezse devam etmeyeceğim. Bir süre sonra yeni bir 20 dakika vereceğim!’. Zor işin geri kalan parçalarını aynı gün içinde bitirmek zorunluluğu yok. Parça parça başka günler içinde yapabilirsiniz.

Hadi bir örnek…

Haftasonu misafiriniz var ve ev tam anlamıyla savaş alanı. Artık kaçacak yeriniz olmadığı için bu işe el atma zamanı geldi. Bütün evi temizlemek kolay bir iş sayılmaz, o yüzden zor iş kategorisinde değerlendiriyoruz. İlk önce ayırabildiğimiz kadar küçük parçalara ayırmamız lazım.

1. Salonu düzenle

2. Salonun tozunu al

3. Salonu süpür

4. Bulaşıkları yıka

5. Çamaşırları katla

6. Ütü

………

20 dakikalık zaman aralıklarında her bir işe odaklanıyoruz. Gün içinde yapabileceğimiz kadar iş tamamlıyoruz. Bu sırada günlük başka işler de araya alınabilir. 4–5 gün içerisinde ev mis gibi olur. Bunu hayatın her alanında uygulayabiliriz. Meşhur böl parçala yöntemi kendisi.

Benzer işleri gurupla

Kolay işlerden başlamanın motivasyonu nasıl artırdığından bahsettik. Benzer işleri arda arda bitirerek hatrı sayılır bir iş yığınından kurtularak yeni dopaminleri salgılatabiliriz! Mutfak tezgahlarını temizlerken, misafir için yapılacak salatanın nohutunu ıslatabiliriz. Salonun tozunu alırken, çiçeklere su verebiliriz. Bir şekilde kurduğunuz benzerlik gurupları, aynı zamanda da zamandan da tasarruf etmenizi sağlayacaktır.

Paralel yürütülebilecek işlere odaklan

Bazı işler de tam olarak sizin kontrolünüzde değildir ama en başta sizin tetiklemeniz gerekir. Aslında yine başlamak için ideal iş gurubudur. Mesela işiniz için birinden bir bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız, bir maddeniz ‘Falancaya mail atmak’ olmalıdır. Hemen mail atarak o işi başlatabilirsiniz ve siz paralelde başka işlere odaklanabilirsiniz. Paralel yapılacak işleri kendi içinde guruplamak yine zamandan tasarruf olacaktır.

İşleri yazıp, küçük parçalara ayırıp gruplayarak bütün yığılmış işlerden kurtulabilirsiniz. Tabii bir noktaya dikkat etmek lazım. Günlerdir hatta aylardır yapılmayı bekleyen işlerin hepsinden bir günde kurutulamazsınız. O yüzden gerçekçi beklentiler içine girin ki hayal kırıklığı yaşamayın. Örneğin bugün sadece 5 maddeye odaklanacağım. Minik ama devalı adımlar hedefleyin.

Peki işleri yoluna koymak için her zaman bu kadar sarpa sarmayı mı beklemek lazım?

İnsan yığın işleri yoluna koymayı bir kere hallettikten sonra bu tuzağa bir daha düşmek istemiyor. İşler zamanında ele alanınca çok fazla bekleme olmuyor, bizim öküz arkadaş da bir daha uğramıyor.

Bunun için her günün yapılacak listesini hazırlama alışkanlığı elde etmek lazım. Güne başlamadan önce sevdiğiniz bir dijital uygulamaya ya da kalem kağıtla hızlı bir şekilde bugün yapmanız gerekenleri yazmalısınız. Yine ilk kural yapılacak irili ufaklı bütün işler ve mümkün olduğu kadar küçük parçalara ayırarak. Ben zaman zaman kalem kağıt kullansam da dijital uygulamalardan da çok fazla faydalanıyorum. Google’ın keep uygulaması bana her zaman çok pratik geliyor. Benim örnek bir günlük listeyi paylaşıyorum.

Bu listeyi sabah hazırlayabilirsiniz ama güne tam programlı başlamak isterseniz bir gece önceden listenizin hazır olmasını tavsiye ederim.

Son bir tüyo daha!

Günlük listeniz dışında genel bütün işleri (aylık veya haftalık işler burada tutulabilir) tuttuğunuz bir liste daha olsun. Günlük listeniz o gün içinde yapılması gereken her şeyi ekledikten sonra genel listenizden de eklemeler yaparak bütün planlarınızı tek tek ele alabilirisiniz.

Bir sonraki yazıya kadar esen kalın 👋